Wycofanie się wojsk amerykańskich z Afganistanu było jednym z najważniejszych wydarzeń w polityce międzynarodowej w 2021 roku. Zdjęcia ukazujące tysiące ludzi próbujących wydostać się z kraju obiegły cały świat. Część z nich ewakuowały polskie władze. Po przybyciu Afgańczyków i Afganek do Polski wiele organizacji pozarządowych stanęło przed wyzwaniem udzielenia im wsparcia. Poniżej przeczytacie o tym, co w tym zakresie zrobiło Stowarzyszenie „Dla Ziemi”.
Z Afganistanu do Łukowa
W większości ewakuowane osoby zostały rozmieszczone w ośrodkach prowadzonych przez Urząd do Spraw Cudzoziemców. Z chwilą ich przybycia do Ośrodka dla Cudzoziemców w Łukowie członkinie Stowarzyszenia ruszyły z pomocą, a potrzeba było dosłownie wszystkiego. Od podstawowych produktów do specjalistycznej pomocy medycznej. Zaspokojenie tych potrzeb to nie jedyne wyzwanie, przed którym stanęła organizacja. Z dnia na dzień zmieniła się rzeczywistość ośrodka, gdzie Stowarzyszenie „Dla Ziemi” obecne jest nieprzerwanie od 2009 roku. Dzięki długofalowej współpracy i dobrym relacjom z jego mieszkańcami i mieszkankami szybko udało się włączyć do pomocy przebywające tam od długiego czasu Czeczenki. Znały realia życia w ośrodku, wiedziały co to konieczność pozostawienia swojego domu i rozpoczęcia wszystkiego od początku w nowym kraju. Bariera językowa nie była niezauważalna, ale w pierwszym okresie nie stanowiła ogromnej przeszkody. Większym wyzwaniem okazała się kwestia aklimatyzacji. Polska była praktycznie dla wszystkich przybyłych Afganek i Afgańczyków krajem, w którym nigdy wcześniej nie byli, praktycznie nic o nim nie wiedzieli, polska kuchnia i pogoda zupełnie odbiegała od tej znanej z Afganistanu. Dodatkowo wiele z ewakuowanych osób pozostawiło bliskich w kraju, nie wszystkim udało się wyjechać. Radość z ucieczki przed talibami mieszała się z ogromną tęsknotą za rodziną i obawą o ich życie.
Od pomocy „ad hoc” do długofalowych działań
Organizacja stanęła przed wyzwaniem szybkiej reakcji na zupełnie inną rzeczywistość łukowskiego ośrodka. Początkowo stowarzyszenie zorganizowało zbiórkę, dzięki hojności prywatnych osób udało się pokryć podstawowe potrzeby. Docierały też zbiórki rzeczowe, odzywały się prywatne firmy i inne organizacje. Ikea Lublin podarowała zestawy pościelowe, a nawiązana współpraca z Polską Akcją Humanitarną umożliwiała na bieżące reagowanie na pojawiające się potrzeby. Nieustannie wspierali i wspierały nas także nasi Sojusznicy i Sojuszniczki. Wiadomo jednak było, że konieczne są długofalowe rozwiązania i wsparcie finansowe, aby móc sprostać wszystkich wyzwaniom integracyjnym. Odpowiedzią był projekt „Mosty 2021” finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny. Dzięki pozyskanej dotacji udało się zaplanować kompleksową pomoc obejmującą głównie Afgańczyków i Afganki, ale nie zapomnieliśmy o pozostałych mieszkankach i mieszkańcach ośrodka również potrzebujących wsparcia.
Niespodziewana zmiana planów
Niedługo rzeczywistość po raz kolejny nas zaskoczyła i z czasem było jasne, że osoby ewakuowane z Afganistanu w większości decydują się na wyprowadzkę z Łukowa. Wybierają większe miasta lub opuszczają Polskę i wyjeżdżają do innych państw. Stowarzyszenie stanęło przed wyzwaniem przedefiniowana zaplanowanych działań i dostosowania ich do zmieniających się realiów. Pandemia, która wciąż utrudniała prowadzenie bezpośrednich aktywności na terenie ośrodka, dała możliwość zmiany sposobu realizacji jednego z najważniejszych działań integracyjnych – nauki języka polskiego. Udało się zorganizować grupy online i dzięki temu osoby, które nie mieszkają już w Łukowie mogą uczestniczyć w zajęciach językowych. Ruszyliśmy także z warsztatami dla dzieci, które pozostały w ośrodku. Inną ważną aktywnością, która nie wymagała korekty było zatrudnienie asystentki kulturowej w Ośrodku dla Cudzoziemców w Łukowie. Została nią jedna z mieszkanek ośrodka, która aktywnie włączyła się w pomoc Afgankom i Afgańczykom zaraz po ich przybyciu do Łukowa. Warto wspomnieć, że zatrudnianie osób z doświadczeniem uchodźczym to stały element działań integracyjnych Stowarzyszenia „Dla Ziemi”. Staramy się w ten sposób wzmacniać poczucie sprawczości i dawać możliwość realizacji zawodowej.
Afgańczycy wyjeżdżają, Ukraińcy przyjeżdżają
Kolejną zmianę działań projektowych wymusiła agresja Rosji na Ukrainę w dniu 24 lutego 2022 roku. W wyniku tego wydarzenia do Polski zaczęły przybywać osoby uciekające przed wojną. Wiele osób, organizacji i instytucji zaangażowało się w pomoc przekraczającym polsko-ukraińską granicę. Nie inaczej było w przypadku Stowarzyszenia „Dla Ziemi”. Uruchomiliśmy swoje zasoby i ruszyliśmy z działaniami mając świadomość, że równolegle należy się skupić na myśleniu o pomocy długofalowej. Nic nie wskazywało na to, że wojna szybko się skończy. Należało przygotować się na to, że część przybyłych zostanie w Polsce na dłużej. Bez wsparcia integracyjnego trudno będzie im się odnaleźć w nowej rzeczywistości. Badając potrzeby zgłaszających się do nas osób, w ramach projektu „Mosty 2021” przewidziałyśmy wsparcie psychologiczne dla uchodźców i uchodźczyń z Ukrainy. Nie zapomniałyśmy o udzielających pomocy, to właśnie z myślą o nich już niedługo zorganizujemy spotkanie. Poprowadzi je dr Lidia Chylewska-Barakt – psycholożka i terapeutka, która posiada bogate doświadczenie zawodowe w zakresie wsparcia psychologicznego osobom z doświadczeniem uchodźczym i doskonale zdaje sobie sprawę, z czym się mierzą ci, którzy tej pomocy udzielają.
Poznać i zrozumieć
Ważnym elementem projektu jest też wątek edukacyjny i informacyjny. Ponieważ wiele konfliktów i nieporozumień bierze się z niewiedzy i braku świadomości, chcemy dostarczać rzetelnych informacji na temat uchodźców i uchodźczyń mieszkających w Polsce. Naszym celem jest także wsparcie informacyjnie przybyłych do kraju osób tak, aby miały świadomość jakie mają prawa i obowiązki, gdzie mogą szukać wsparcia, jak odnaleźć się w polskiej rzeczywistości. Mamy nadzieję, że każde nawet najmniejsze działanie jest cegiełką, z której można zbudować most. Taki, który nie będzie nas oddzielał od siebie, ale pozwoli się do siebie zbliżyć.
Projekt finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny. Kwota dotacji 14 852,37 EURO.
#AktywniObywateleGranty #FunduszenorweskieiEOG
