Projekt “Bliżej gwiazd – profesor Wolszczan mieszkał kiedyś w małym miasteczku” realizowany był w ramach dotacji przyznanej w ramach Programu Fundacji PZU “Wzbogacanie oferty edukacyjnej na obszarach wiejskich i w małych miastach”.
Termin realizacji: wrzesień 2006 – lipiec 2007 rok. Koordynacja – Ewa Kozdraj.
Od października 2006 roku do kwietnia 2007 roku w Zespole Szkół w Kamionce i Firleju były prowadzone otwarte zajęcia kółka chemicznego i fizycznego dla uczniów gimnazjum. W każdej szkole raz w tygodniu odbywały się dwugodzinne zajęcia kółka fizycznego, raz w tygodniu chemicznego.
W Zespole Szkól w Kamionce zajęcia prowadziły: pani Teresa Białek oraz pani Małgorzata Nerlo, w Zespole Szkół w Firleju zajęcia prowadziły: pani Elżbieta Berej i pani Ewa Gałczyńska.
Podczas zajęć chemicznych i fizycznych rozszerzyliśmy zakres programowy o interesujące nas zagadnienia. Prelekcje wzbogacane były o doświadczenia ilustrujące omawiane zjawiska. W trakcie kółka chemicznego szczególny nacisk położyliśmy na zagadnienia związane z praktycznym wykorzystaniem chemii oraz na ochronę środowiska.
Omówione zostaną min:
- podstawy chemii nieorganicznej: kwasy i zasady, sole i podstawowe reakcje chemiczne,
- tablica Mendelejewa – czyli wielka krzyżówka wszechświata,
- warsztat pirotechniczny, czyli reakcje spalania,
- pomiary skażenia środowiska w okolicy,
- jak zmierzyć cukier w cukrze, czyli sposoby rozdziału substancji, filtracja, destylacja, rektyfikacja,
- zapobieganie zanieczyszczeniom.
Kółko fizyczne miało za zadanie przełamanie stereotypu, że fizyka to najtrudniejsza z nauk. Oczywiście wszystko zostało wzbogacone o serię doświadczeń, niektóre wybrane tematy to:
- elementy rachunku wektorowego,
- ruchy ciał,
- zasady dynamiki Newtona,
- prawo Pacala i Archimedesa,
- zjawisko dysfrakcji i interferencji.
W ramach projektu zakupiliśmy sprzęt do obserwacji nieba, tzn. teleskop Meade 150 mm sterowany komputerowo, z możliwością podłączenia kamery CCD. Dzięki temu sprzętowi mogliśmy poprowadzić zajęcia “Szkoły astronomii” i zawiązać grupę Młodych Astronomów. Kółko astronomiczne miało swoje zajęcia w trakcie trwania całego projektu. W przeciągu trwania projektu zostało przeprowadzonych 14 dwugodzinnych spotkań, podczas których obserwowaliśmy wspólnie niebo. Poprzez praktyczną styczność z wszechświatem mogliśmy zrozumieć skomplikowanie otaczającego nas świata. Spotkania były nieregularne (więcej jesienią, wiosną, mniej zimą – trudne warunki obserwacyjne). Zagadnienia z zakresu astronomii były podawane podczas sesji obserwacyjnych, w formie luźnych popularno-naukowych pogadanek, podczas których w atrakcyjny sposób opowiedzieliśmy o interesujących nas zagadnieniach. Oczywiście nie obyło się bez popularnonaukowych prelekcji o historii astronautyki, fizyce międzygwiezdnych podróży, programie CETI, możliwości istnienia życia we wszechświecie. Chcieliśmy przybliżyć nieco zagadnień zarówno z klasycznej astronomii jak i astrofizyki. Program obserwacyjny miał za zadanie zainspirować młodzież do wykonywania samodzielnych obserwacji. Ostatecznym efektem naszych działań astronomicznych było wykonanie serii zdjęć kosmicznych i prowadzenie kosmicznej kroniki.
Efekty kilkumiesięcznej pracy pokazaliśmy w trakcie wystawy pod koniec projektu. W planach znalazły się też spotkania z naukowcami z UMCS oraz jako największa atrakcja – wyjazd w maju 2007 roku do prawdziwego obserwatorium w Toruniu, w trakcie wycieczki pod tytułem “Śladami profesora Wolszczana”. Nawiązaliśmy internetowy kontakt z patronem projektu profesorem Wolszczanem i Uniwersytetem w Pensylwanii. Profesor Wolszczan był kiedyś dzieckiem z małego miasta. Mieszkał w Szczecinku, dziś to 40 tysięczne miasto, ale w latach 50-tych było miasteczkiem. Teraz Profesor rozsławia imię Polski w świecie. Może ktoś, kiedyś dał mu szansę? Pokazał gwiazdy i wytłumaczył zawiłości nauk ścisłych. A przecież tutejsze dzieci są tak blisko gwiazd…
Opinie nauczycielek o projekcie:
Dziękujemy bardzo za objęcie uczniów Gimnazjum w Zespole Szkół im. Stefana Wyszyńskiego w Kamionce projektem ” Bliżej gwiazd – Profesor Wolszczan mieszkał kiedyś w małym miasteczku.” Dzięki temu uczniowie mieli możliwość korzystania z dodatkowych zajęć kółka fizycznego. Zajęcia takie są bardzo pomocne i potrzebne. Uczniowie systematycznie uczestniczyli w zajęciach, chętnie wykonywali indywidualnie różne doświadczenia. Z pomocą nauczyciela rozwiązywali ciekawe i o większym stopniu trudności zadania. Fizyka stała się im bliższa i bardziej zrozumiała. Teresa Białek Moim zdaniem ten projekt wyrównuje szanse edukacyjne uczniów ze środowiska wiejskiego. Dzięki dodatkowym zajęciom mieli szansę osiągnąć lepsze wyniki na egzaminie gimnazjalnym i w szkole ponadgimnazjalnej. Uczniowie tym chętniej uczestniczyli w zajęciach, że nie były one obowiązkowe i trafili na nie ci, którzy chcieli poszerzyć wiadomości z zakresu chemii. Małgorzata Nerlo Zajęcia kółka fizycznego odbywały się w Firleju w poniedziałki. Uczestniczyło w nich 20 uczniów z drugich i trzecich klas gimnazjum. Uczniowie byli bardzo aktywni, dociekliwi, proponowali różne metody rozwiązywania problemów i zadań fizycznych, samodzielnie wykonywali doświadczenia i eksperymenty. Zajęcia przybliżały uczniom fizykę, obalały mit, że jest ona nauką trudną i nudną.
